Bursa Çiçek Bursa Online Çiçekçilik
Telefon: 0 850 885 20 10
Gizlilik ŞartlarıTeslim Şartlarıİletişim

Çiçek Kelebek
Ana Sayfa Buketler Güller Aranjmanlar    Nikah/Düğün/Açılış Orkideler Çelenkler Oyuncak/Pasta/Hediye
 
KATEGORİLER
Buketler
Güller
Kutuda Güller
Vazoda Güller
Aranjmanlar
Nikah / Düğün / Açılış
Orkideler
Çelenkler
Oyuncak/Pasta/Hediye
Kır ve Mevsim Çiçekleri
Ferforjeler
Gelin Duvakları
Saksı Çiçekleri
  SAKSI DEĞİŞTİRME

Saksı değiştirme işlemi, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde önemli bir yer kaplar. Bitkiler, yetiştiricinin gereksiz yere bitkinin saksını değiştirmesi veya saksı değiştirmeyi tam bilmemesi nedeniyle zararlanmaktadır.
İçerisinde belirli miktarda toprak bulunun kaplarda (sözgelişi saksı, kasa, çanak vb. gibi) yetiştirilen süs bitkilerinin bir süre sonra varolan bitki besin maddeleri beslenme sonucu azalır. Ayrıca, toprağın pH'sı saksıya verilen su ve gübrelerle bitkinin isteğine uygun olmayacak bir şekilde değişebilir. Öte yandan, saksı değiştirmeyi gerektiren başka bir önemli neden de, bitkinin toprak üstü kısmı ile birlikte köklerinin de gelişmesi ve saksının zamanla yetersiz duruma gelmesidir.
İlk kez ölü bir yaprağın görülmesi, birçok bitkide saksı değiştirilmesi zamanının geldiğini gösterir. Önceden sağlıklı görünen bitkiler, kısmen renklerini yitirir ve daha az aktif olurlarsa (büyüme yavaşlarsa) büyük bir olasıhjda saksı değiştirme gereklidir. Ancak saksı değiştirmeden önce kötüleşmenin hastalıklardan ileri gelmediğinden emin olunmalıdır. Saksı değiştirilmesinin gerektiğini güvenilir biçimde anlamak için, kök yumağının saksıdan çıkarılarak incelenmesi gerekir. Saksı değiştirmeye gereksinme gösteren bitkiler, köklerinin çoğu kök yumağının alttaki 1/3'lük kısmında olacak şekilde, saksı toprağını iyice saran sağlıklı köklere sahiptir. Saksı değiştirmeye gereksinme göstermeyen bitkilerde ise köklerden çok daha fazla toprak görünecektir. Ayrıca toprak dağılıp, parçalanmaya eğilimli olacaktır.
Gelişme hızı ve bununla ilgili olarak kök miktarı türlere bağımlı olarak çok değiştiği için, tüm bitkiler için saksılarının ne zaman değiştirilmesi gerektiğini söylemek tümüyle olanaksızdır. Sözgelişi Chlorophytum, çok kısa bir sürede büyük bir kök kitlesi oluşturur ve büyük bir olasılıkla herhangi bir şekilde zarar vermeksizin, yılda iki kez saksısı değiştirilebilir. Oysa aynı familyadan olan Sansevieria'laı saksı değiştirmeksizin yıllarca kalabilir. Gerçekten Sansevieria'lar saksılarını kırıncaya değin aynı saksıda kalabilir. Eğrelti gibi bazı bitkiler, yetiştikleri topraktan pek farklı olmayan koyu kahverengi köklere sahiptir. Bu nedenle, saksı değiştirmeye gerek duyup duymadıklarından emin olmak için çok dikkatli incelenmelidirler.
saksı değiştirme saksı
Çoğu iç mekan bitkileri, özellikle yapraklan için yetiştirilen bitkiler, aynı saksıda bir yıl veya 18 ay tutulabilir. Çok genel bir kural . olarak, saksı değiştirme işleminin hızlı gelişen genç bitkilerde her yıl, yaşlı bitkilerde ise birkaç yılda bir yapılması gerektiği söylenebilir. Saksı değiştirme için en uygun zaman, yine bitkiden bitkiye değişmekle birlikte, İlkbaharda yeni gelişmenin başlangıcındadır (genellikle Mart-Nisan aylan).
Ancak, hasta bitkilerin, özellikle aşırı sulamalar sonucu köklerinde çürüklükler oluşan bitkilerin saksıları İlkbahar başlangıcı beklenmeksizin hemen değiştirilmelidir. Böyle durumlarda eski saksı toprağı silkilerek, suya batırılarak veya yıkanarak tümüyle uzaklaştınlır. Daha sonra, hasta kökler kesilerek, bitki içerisinde taze harç bulunan daha küçük saksılara alınır. Bu arada dengeyi sağlamak amacıyla toprak üstü kısmı da kuvvetlice budanmahdır.
Saksı değiştirme sırasında genel bir kural, yeni saksının eskisine oranla bir boy daha büyük tutulmasıdır. Daha büyük saksı kullanılması hem gereksiz hem de sakıncalıdır. Çünkü, büyük saksılar fazla yer kaplarlar, ayrıca, bitki köklerinin saksı toprağını tümüyle kaplayacak biçimde gelişmesi uzun zaman alır. Bu konu uygulamada sanıldığından çok daha önemli sonuçlar vermektedir. Sözgelişi, Saintpaulia iorumtha'nuı çok iyi ve sürekli bir biçimde çiçeklenebilmesi için köklerinin saksıyı tümüyle doldurmuş olması gerekmektedir. Bu nedenle, iç mekan süs bitkileri yetiştiriciliğinde, özellikle son yıllarda olabildiğince küçük saksılar kullanılarak, saksı harçlarının sıvı gübrelerle desteklenmesi ilkesi yerleşmiş bulunmaktadır.
Saksı değiştirme sırasında köklere ve bu arada tüm bitkiye toplu bir görünüş kazandırmak, bitkinin alt kısımlarında oluşabilecek çıplaklaşmaları önlemek amacı ile sürgün ve ana dallarda budama yapılabilir. Ancak bazı bitkilerin budamaya karşı duyarlı oldukları da unutulmamalıdır. Kök budaması ise kök uçlannın canlılığını yitirdiği veya kök sisteminin aşırı geliştiği durumlarda söz konusudur. Böyle durumlarda kökler keskin bir bıçakla hafifçe budanır. Çürümeleri önlemek için kök budaması sırasında kalın etli köklerde oluşan yaralann üzerine odun kömürü tozu serpilmelidir.

Saksı değiştirme veya kök sisteminin incelenmesi için bitkinin saksıdan çıkarılması
Saksı değiştirme sırasında dikkat edilecek konulardan biri, yeni saksının kullanımından önce bir süre kireç içermeyen su veya akar su içerisinde bırakılmasıdır. Bunun nedeni, yeni saksıların çok fazla su emmesi, bitki toprağına verilmiş olan suyun büyük bir kısmmı kullanmasıdır. Eğer bitki daha önce kullanılmış bir saksıya alınacaksa, saksının içi ve dışı saksı dibine konulan çakıl taşları veya saksı kırıkları su altında bir tel fırça ile iyice temizlenmelidir.
Saksı değiştirme konusu çerçevesinde ele alınması gereken diğer bir nokta da, değişik malzemelerden yapılmış saksıların karşılaştırılmasıdır. Bununla ilgili olarak, pratikte en çok kullanılan saksılar olan toprak ve plastik saksılar arasındaki farklılıklara aşağıda kısaca değinilmiştir.
Plastik saksılarla toprak saksılar arasındaki en önemli farklılık gözenekliliktir. Plastik saksılar gözeneksizdir. Toprak saksılar ise, yapım tekniklerine bağlı olarak değişik oranlarda gözenek içerirler. Bu da, plastik saksılarla aralarında bazı farklılıkların oluşumuna yol açar.
Plastik saksılarda buharlaşma yoluyla su kaybı yalnız kompost yüzeyinden olur. Buna karşılık, toprak saksılarda su kaybı kompost yüzeyine ek olarak gözenekli saksı duvarından da olmaktadır. Toprak saksıların duvarından olan su kaybı, toplam su kaybına oranlandığında, kışın daha fazla olup, saksı duvarında su kaybı hemen hemen kompost yüzeyinden olan kayba eşittir. Bu nedenle, kışın yetiştiricilikte toprak saksıların kullanılması, özellikle aşırı sulamaya duyarlı bitkiler yönünden yararlıdır. Plastik saksılar kullanıldığı zaman, hava kapasitesi yüksek ve drenajı iyi kompost kullanılması önem kazanmaktadır. Ancak gözenekli saksılar suyun saksı duvarından geçmesine izin verdiği halde, havanın geçmesine izin vermez. Öte yandan, toprak saksı kullanıldığında, toprak yüzeyinden ve duvarlardan buharlaşmayla kaybolan suyun yerini kompostun yüzeyinden aşağıya doğru hava almakta ve böylelikle kompostun havalanması artmaktadır.
Toprak saksılardan gerek toprak yüzeyinden gerekse saksı duvarından buharlaşmayla su kaybı fazla olduğu ve su buharlaşırken çevreden ısı absorbe ettiği için kompost sıcaklığı da azaltmakta ve plastik saksılardan daha düşük olmaktadır. Bu iki tip saksı arasındaki sıcaklık farklılıkları buharlaşma oranına bağlı olarak yazın gündüz 4°C ile kışın gece 1 C arasındaki değerlerde olabilmektedir.
Plastik ve toprak saksılar arasındaki diğer bir ayırdedici özellik de bitki besin maddeleri ve tuzluluk açısındandır. Toprak saksıların duvarından buharlaşma yoluyla su ile birlikte kompostun içerdiği bir kısım bitki besin maddeleri de gider. Daha önemlisi, saksı duvarında suyun buharlaşmasıyla çökelerek kalan ve zamanla biriken bu tuzlardan bitkiler etkili bir şekilde zararlanabilir. Ayrıca, toprak saksıların su absorbe etmelerinden dolayı çoğu zaman nemli olmaları, saksının kenarlarına değen bitki sap ve yapraklarının çürümelerine yol açabilir. Sözgelişi, Saintpaulia ve Sinningia gibi tüylü yapraklı bitkiler için bu konu önem kazanır.
Öte yandan, plastik saksıların temizlenmesi, toprak saksılardan çok daha kolaydır. Kompost parçacıkları, mantar ve bakteri artıkları gibi enfeksiyon kaynakları çok daha kolay ortadan kaldırılabilir. Ancak, toprak saksıların buharla sterilize edilebilmelerine karşılık, plastik saksıların çoğu bu sıcaklıkta bozulur. Dezenfeksiyonda kimyasal maddeler kullanılır. Sözgelişi, 10 dakika süreyle formaldehit'te tutmak iyi sonuç vermektedir.
Saksı değiştirme sırasında yapılacak işlemler şöyle sıralanabilir: Saksısı değiştirilecek olan bitkinin toprağı hafifçe nemlendirilir. Bitkinin kök boğazı sol elin yüzük parmağı ile orta parmağı arasına alınır. Bu arada sol elin avuç içi saksı toprağını tutar ve saksı ters çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur. Böylece bitkinin kök yumağının saksı kenarından kolayca ayrılması sağlanmış olur. Sağ elle saksı çıkarılır ve bu sırada toprağın dağılmamasına özen gösterilir. Daha önce belirtildiği şekilde kök ve gövde budaması yapılır. Bundan sonraki işlem yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır. Saksının dip kısmındaki akıtma deliği üzerine küçük saksı kırığı konur. Böylelikle sulama sırasında toprağa verilen suyun fazlası bu delikten dışarı akar. Saksı dibinde akıtma deliğinin bulunmaması veya bu deliğin kapanması durumunda kökler fazla sulama ile kısa zamanda çürürler. İyi drenaja gereksinimi olan bitkilerde ise, saksı dibinde önce saksı kırıkları veya küçük çakıllardan bir drenaj tabakası oluşturulur.
Yeni saksıya dikim sırasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek biçimde ve istenilen yükseklikte tutulur. Bitkinin eskisine oranla daha derin veya yüzeysel dikilmemesine dikkat edilmelidir. Ancak, bu kuralın tersine bazı bitkiler (sözgelişi Anthurium andreanum) sürekli biraz daha derine dikilir. Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur ve boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır. Daha sonra saksı tabanı üzerinde birkaç kez masaya vurularak harcın iyice oturması sağlanır. Saksı tümüyle toprakla doldurulmamalı sulama payı olarak saksı kenarı üst düzeyi ile toprak yüzeyi arasında 1.5 cm dolayında bir boşluk bırakılmalıdır.
Saksı değiştirme işlemi bittikten sonra, bitkilere önce toprak tümüyle nemli duruma gelinceye değin su verilir. Daha sonraları az su verilmeli, ama sık sık su püskürtmelidir. Saksısı yeni değiştirilmiş bitkiler, ışık seven nitelikte olsalar bile, başlangıçta doğrudan güneş ışığı altında bırakılmamalı, yarı veya hafif gölge yerlerde bulundurulmalıdır. Ayrıca, bitkilere kök sisteminde oluşan yaralar kapanmadan ve yeni kökler oluşmadan önce 4-6 hafta süreyle gübre verilmemelidir.
Saksı toprağının değiştirilmesi gibi, gevşetilme yoluyla havalandırılması da önemli bir bakım önlemidir. Bu işlem için uç kısmı hafif sivri tahta bir çubuktan yararlanılabilir. Saksı toprağı, biri İlkbaharda büyüme ve gelişme dönemi başında ve diğeri de Kış dinlenme dönemi başlangıcında olmak üzere yılda en az iki kez gevşetilmelidir. Saksı toprağının gevşetilmesinde, saksının iç çevresi dolayındaki topraktan bitkinin kök boğazına doğru bir yön izlenir. Bu işlem yapılırken köklerin zararlanmamasına özen gösterilmelidir.

Bursa Çiçekçilik notlar Bursa Çiçekçilik, Saksı Değişimi: Bursa çiçek olarak saksı değiştirilmesi hakkında bilgileri size sunarız.

Ana SayfaTeslimat ŞartlarıGüvenlik ve GizlilikİletişimBursa Hakkında
©2007 Bursa Online Çiçekçilik - 0 850 885 20 10